19r

canu y gaduan llywelyn uart ae cant
\1\ Gỽertheuin dewin
5duỽ ym gwared. \2\ gwerthuaỽr briodaỽr gỽ
aỽr gỽaredred. \3\ ỽrth y uot ym rỽyf am roted.
awen.- \4\ aỽdyl dec dyghedỽen. amgen ym gred.
\5\ am gyrỽyf caru canu kanred \6\ kan am rotes
uy ren rec eituned. \7\ kan am ryt douyt. dogyn
10uothaed. ym rann \8\ y uoli kaduan kedwyr noted.
\9\ kedwis gwir y dir ae deyrnged. \10\ kedwis gỽr arỽr
arwymp drefred. \11\ kedwis duỽ urtas yn ỽr ac yn
was \12\ y uab eneas eurwas uyged \13\ kedwir nenn uab
gwenn a uad weled. \14\ kadwent. nerthnaỽd nerth
15am kanherthed. \15\ poed kanhorthwy duỽ ym dy//
huted. annyan \16\ ennysc dysc ditan wahan weith//
red \17\ y wneuthur llafur ny bo lluted. \18\ Myn na lle//
ueis treis trasglwy uyned. \19\ myn na lleueir dyn
dwyn eishywed or llann.- \20\ ger glann glas dylann
20oe dylyed. \21\ Men na lleuessir dir oe daered. \22\ men
y llauassaf oes darymred. \23\ teir allaỽr gwyrthua//
ỽr gwyrtheu glywed yssy \24\ rỽg mor a gorwyt a
gỽrt lanwed. \25\ allaỽr ueir or peir hygreir hygred.
\26\ allaỽr bedyr yỽ uedyr ydyruolhed. \27\ ar drydet
25allaỽr a anlloued o nef.- \28\ gwynn y uyd y thref gan
y thrwyted. \29\ gwynn y uyd a uyt o uothaed. \30\ men
y tric gỽledic gỽlad ednywed. \31\ gwynn y uyd y
uryd a uaỽrhaed yndi.- \32\ ual eglwys dewi y digo//
ned. \33\ eglwys gadyr gaduann gann gynweled.
30 \34\ eglwys wenn wyngalch wynhaed. \35\ eglwys fyt
a chreuyt a chred. a chymun \36\ ual ỽrth duỽ eu
hun ydyrlunhyed.

19v

\37\ Llunywys y deỽs dewisedryd itaỽ \38\ pan doeth o lyd//
aỽ ar lydu bedyt. \39\ bendigedic uab ny uaeth ker//
yt. \40\ ys bendico duỽ dwywaỽl weinyt. \41\ bendith naỽ
rat nef yny dreuyt.^{1 Mae llaw ddiweddar wedi ychwanegu dd uwch y pwynt sy’n dilyn dreuyt (i esbonio bod -t = ‘dd’).} \42\ bendigedic uro ureint gynnhe//
5wyt. \43\ bendigeid a deith oe gyweithyt. \44\ pan doeth yr
kyuoeth beunoeth beunyt. \45\ pan dyfu chwant syllu
ar essillyt. ymher \46\ aber menwen^ỽer ucher echwyt
\47\ uchel waỽd yỽ honn y ueiryonnyt. \48\ ucheluart ae
pryd uegys prydyt. \49\ uchelwlad gaduann myn yd
10gyduyt. bresswyl \50\ uchel⁠^{2 Mae’r llinell ddileu drwy uchel yn ysgafn iawn (ac fe’i methwyd gan yr ysgrifydd pan ddychwelodd yn ddiweddarach i roi lliw coch dros linellau dileu).} euegyl uỽyl ouyt. \51\ ar ua//
gyl uerth werthuaỽr wyrtheu newyt. \52\ a llut^{3 Ceir dot dileu coch o dan yr l gyntaf yn llut.}
yr gelyn lat y gilyt. \53\ ae harglwyt gỽladlwyt.
gwlad lewenyt. \54\ a ỽna y notua yn da diwenyt.
\55\ eil osuran gynan aeswan oswyt. \56\ aessaỽr hael or//
15waỽr ar haỽl oruyt. \57\ ae habad rotyad rad ry dyr//
yt. \58\ atann rydyrrann^{4 Ceir bwlch yn y llawysgrif yn dilyn rydyrrann.} oe lann luossyt. \59\ ry dylyf
kynnyf kan uot douyt\60\ rod gynnan uoruran rw//
ysc dydandyt. \61\ ry goruc duw deu heneuyt. oe ffleid
\62\ effeirieid hyneid hynaỽs yssyt. \63\ ny deffryd y uot a
20dan glodryt.\64\ dyffrynt diledkynt diledkreuyt. \65\ ach//
adỽ croc ached a choydyt. \66\ achor mor ac aruor a go//
\67\ MOr elw uyghynnelw y ghynnor llia// [ruynyt
ỽs \68\ yn llwybyr maỽs achaỽs uchel dymhor.
\69\ uchelloc yỽ honn rac bronn breiscyor. \70\ uchellann
25gaduann ger glann glas uor. \71\ ny chollir oe thir
nac oe thewdor. annhet\72\ troetuet yr dyhet dihaỽt
hepcor. \73\ Ny lleueis neb treis tros y ysgor. \74\ Ny chym//
wyll nep twyll tyllu y dor. \75\ Ny chymu rwyf llu
allaỽ gyghor. yg aỽr\76\ ny chymyrth aessaỽr yr un
30eisg ^yor. \77\ Na cham leueryt. ar lid echdor. \78\ Ny chablỽyd
yd⁠^{5 Ceir llinell ddileu goch drwy yd.} ysgwyd ar ysgwyt yor. \79\ Ny chablaf uy naf
yny achor. uaran \80\ bangeibyr gadỽ gaduann ue//

20r

gys bangor. \81\ y chreiryeu bangleu bann glyhwitor. \82\ y
chert y chynrein y mein marmor. \83\ y gwyrthyeu go//
leu gwelhator beunyt. \84\ y gwerthuaỽr edryt edry//
chator. \85\ y gorthir y gwir yny goror. \86\ y chlod y haruod
5 \87\ M⁠Or yawn ym om daỽn ac om dir // [yny haruor.
nad. dedwyt \88\ goffau douyt om newyt nad. \89\ kan
rotes ym rann ueirch cann kynnwad. \90\ kan am coffa//
wys pan rannỽs rad. \91\ koffau yessu yssy bwyllad ym
bann \92\ a moli kaduan gan y gannyad. \93\ Molaỽd a dyr//
10llyt kedwidyt cad. \94\ yaỽn yỽ moli ri a uo rotyad. \95\ Mo//
ladỽy vn duỽ un diffynnyad. yssyt \96\ y meiryonnyt
ryt a uo⁠^{6 Ceir dotiau dileu o dan a uo a llinell ddileu goch drwy’r llythrennau.} rot gygwasdad. \97\ Molidor y chor ae chelyf//
rad. \98\ ae chert ae chedwyr ae llyr ae llad. \99\ ae llann
ger dylann ger glann dylad. heuyd \100\ llwytyd y gỽe//
15ryd ae hyd ae had. \101\ llwytyd gwir a thir yny threfad.
\102\ llwytyd gỽlet a met a meuet mad. \103\ llwytid pob amhyd
a phob amad. yndi.- \104\ llwytid ym uoli uilwyr neirthy//
ad. \105\ llutedic uyghert yghynrabada. \106\ lluỽydon a berth//
on parth ac atad. \107\ llaỽen duỽ douyt dyt yd gaffad. Ca⁠^{7 Ceir dotiau dileu o dan Ca a llinell ddileu goch drwy’r llythrennau.}
20 Caduan \108\ agored y wann y wenn aghad. \109\ ef goreu gỽ//
yrtheu ỽrth y gennad. \110\ dillỽg tan yman y myỽn di//
llad. \111\ ef waraỽd ball a gwall a gwad. \112\ bendigaỽ gỽy//
nnyr ae wyr ae ỽlad. \113\ ef a wnaeth yuaeth ual oygnad.^{8 Mae’n bosibl mai y yw’r llythyren a ddilewyd.}
adef \114\ ef gymerth nef dros dref y dad. \115\ Deu ỽr a uo//
25laf ual ym kennyad douyt.- \116\ deu dec deudedwyt deu
ryt rotyad \117\ deu doeth yghyuoeth yghyuaenad. \118\ deu
gu deu gyueith deu wynneithad. \119\ deu a wna gỽyrtheu
yr goleuad racdud.- \120\ deu dilut eu but yr bot eirchad.
\121\ deu gyefynderw oetynt ny uerwynt urad. \122\ kaduan
30y gadw llann ef a lleudad.
\123\ KAdyr y keidỽ kaduan glann glas weilgi. \124\ kadyr
uab eneas gwanas gỽeti. \125\ kadyruryn yỽ tywyn

20v

nyd yaỽn tewi ac ef \126\ kadyr adef nef eil y athreui.
\127\ cadyr ydy cedwis ger dissynny. \128\ cadret a llaryet
a llary roti.\129\ kadyr hwysgynt oruynt oruyrthi
teỽdor.- \130\ kadyr ysgor aruor aruot yndi.\131\ aruetyd yỽ
5ym bryd prydu iti. \132\ aruaethỽn diffỽn dyffry//
nt dyui. \133\ ar a uynnwy duỽ nyd egrygi. itaw \134\ ar//
ueitaỽ treitaỽ trac eryri. \135\ aruaeth ehelaeth ỽr//
th y holi. \136\ arueu o deheu bareu beri. \137\ arwyn y drỽ//
yted kynn oe dreghi. ydoet \138\ yn cadỽ rac kyhoet
10anlloet enlli. \139\ unllogaỽd yssyt herwyt heli. \140\ lle//
udad a chaduann yny chedwi. \141\ llyre werhydre
ỽrhydri. lliaỽs \142\ hydraỽs hydreit maỽs a myno//
gi. \143\ yssyt lann laỽndec y mynegi. \144\ y meiryonnyt
wlad mad y moli. \145\ Molaf duỽ uchaf archaf we//
15ti. itaw \146\ a threitaỽ kyn thaỽ a chynn tewi. \147\ a thre
itlann gaduann gadyr a threui. \148\ a threitle hae
lon haelach no thri. \149\ a chreuyt herwyt herw
yr ỽrthi. nyd moes \150\ ac nyd oes eissyoes eisseu
yndi. \151\ Namyn heirt a beirt a bartoni. \152\ Namyn
20het a met y meỽn llestri. \153\ Namyn haỽt amra//
ỽt yn ymroti. a bart \154\ a gwyr hart heb gart
heb galedi. \155\ ac eurgraỽn a daỽn a daeoni. \156\ ac
eurgreir kyweir kywiỽ a hi \157\ ac angert a che//
rt a cheinyedi. llawen \158\ ac amgen yỽ yn llenn
25a llann dewi. \159\ ac am gylch y chlaỽt y chlas go//
fri. \160\ ac amgyrn o dyrn adurn westi. \161\ Ac am/
gant lliant yn llenwi aber.- \162\ ac amser gosber
gosbarth weini.
\163\ Gwenifyad uy nad am rad am rann. \164\ gwe//
30nniueid oe bleid keinyeid kaduann. \165\ ked//
wyr o du myr o du morlann. uchel \166\ yn kadỽ
eu ryuel nyd ym gelann. \167\ Deon meiryonnyt

21r

eluyt eiluann. \168\ duỽ gantut eu but parth ac atann.
\169\ Dewisseis uyghert yghynuarann. kynnif \170\ o du lla//
nỽ a llif a llef dylann. \171\ Deỽrỽr a uolaf a uolafnt^{9 Ceir dot coch o dan yr f a llinell goch ysgafn drwyddi.}
ueirt byd.- \172\ deỽrwyr a weryd penyd pob g^ỽann. \173\ do//
5nnyaỽc bedrydaỽc o bedrydann. \174\ Donnyeu diamhe//
u detueu ieuann. \175\ ytra uo ef yn nef yny wengann
gadeir.- \176\ yn benn ban lleueir yn beir erwann e⁠^{10 Ceir dotiau du o dan pob llythyren a llinell ddileu goch drwy erwann. Ymddengys fod yr e ddilynol wedi ei rhwbio.} eir/
yann. \177\ Cadwedic uy gwaỽd yỽ logaỽd lann. \178\ ked//
wid duỽ deỽrdoeth kyuoeth caduann.