85ra

R ex⁠^{1 Rex The R is a three-line rubricated initial.} Clitauc filius Clitguin cum⁠^{2 A gap of one line has been left between the beginning of the Life and the end of the preceding text.}
esset inregno suo tenens pacem
et rigorem iustitię. factus est mar=
tir uirtute et meritis et corona cele=
15stis glorię cum palma carnalis cas=
timonię quedam uirgo nata cuius
dam potentis adamauit illum di=
cens requirentibus se nulli nuptura
nisi uiro preclaro Clitauco. Audito
20puellę responso et omnibus abnegan=
te ut solito. quidam desodalibus re=
gis. clauso sibi utero uirginis in=
flatus maligno spiritu et spiritu ardoris
muliebris. et accipiens fundamentum
25afece temeritatis et luxurię liuore.
Quadam die inuenatu occidit regem⁠^{3 (margin) {martirium regis Clitauci.}.}
Clitauc innocentem uelut pium agnum
iuxta flumen mingui expectantem
uenatorum conuentum. et tamen uerba
30sacri eloquii cum summa deuotione
premeditantem. Defuncto eo familiares
uiri et compatriotę et nobilissimę pa=
rentę populares iunctis bobus fere=
tris ceperunt corpus deloco auferre

85rb

et uadum myngui transire. et ina=
lia parte fluminis ceperunt iugabo=
um dirumpi. et boues stare adeo
quod nunquam deloco illo prenimia
5corporis grauedine poterant corpus
mouere. quamuis sepe ligatis torquibus⁠^{4 (margin) {miraculum}.}
et funibus tamen ruptis innumera=
bilibus. ac si igneus obsistabat globus
ita nunquam boues mouebant gressus.
10quamuis multiplex aderat stimulus.
Et uidentibus omnibus et admirantibus
remansit corpus inloco sibi preparato
diuinitus. Et populus statim prop=
ter uitam preclaram quam insancto
15 u⁠^{ui}ro^{5 u {ui}ro A later hand has added a minim to the beginning of the word and ticked the second minim of the original u, so that the word now reads uiro.} preuiderat et sanctitatem et finem
ductum adcoronam martirii.
et post finem mirabilem leuitatem
corporis insecundo grauitatem nimiam
et immobilem laudes retulit deo.
20 et uisa columpna ignis insequenti
nocte detumulo post sepulturam
placabilem deo. Et statim consilio
episcopi landauię. et cleri. fundatum est
ibi oraculum et benedictum asper=
25gine aquę inhonore martiris
Clitauci. et ab illa die cepit locus
probeato martire uenerari.
Quadam die uenerunt duo uiri
delannerch glas inter se irati. et di=
30xerunt. Concordemur et tendamus
ad Matle^{6 Matle (margin) {nota bene Matle vbi est ecclesia sancti dubricii.}. The nota bene is above the rest of the note, written inside a pointing hand that is placed adjacent to line 27.} ęcclesiam sancti Dubricii. et
simul iuremus super altare illius.
ut oblito inuidię liuore. immo
iuncto federe semper amodo simus
35firmiter amici infraterna pace.

85va

Qui cum inuia essent tendentes
adpropositum iter. dixit unus ad
alterum. Pergamus ad locum istvm
martiris uidelicet Clitauc. et ad
5sepulcrum illius adbreuiato iti=
nere nostro et remanente proposito.
et super illius tumulum concorde=
mur. et confirmaturi firmandam
pacem amodo inter nos perpetuam.
10Et confirmato federe unus in re=
ditu rupta pace et uiolata fide oc=
cidit alterum fraude. immo se=
metipsum. ut dicitur. Quicunque
alium molitur ledere primum.
15Ipsum se iaculo percutiet proprio.
Et statim facto homicidio. et ut sic
dicam simul cum periurio semet=
ipsum propria lancea perforauit in
utero plaga ducente eum ad in
20teritum. socium dico perductum
adperenne gaudium.
Post^{7 Post The loop of the P has been filled in with red.} interuallum temporis.
uenerunt duo fratres Lybiau et
guruann. et sororius illorum
25cinuur deregione pennichenn
relinquentes patriam propter
inimicitiam. et exalia parte eli=
gentes et ducentes heremitalem ui=
tam et solitariam ad locum ubi
30positum est corpus beati marty=
ris Clitauci super ripam myngui^{8 ripam myngui (margin) {ripa Minwy Euias}.}
ineuias. et ibi uitam suam du=
xerunt. et ecclesiam melioratam
consilio episcopi landauię et adiuto=
35rio fundauerunt. et dato sibi

85vb

toto territorio exutraque parte myn=^{9 (top) B e r e g v i n v s e p iscopu s.}
gui arege morcannuc pennbar
gaut insempiterna consecratione
et sine ullo censu ulli homini terre=
5no. et cum omni communione data
habitantibus et habitaturis territo=
rium ęcclesię incampo et insiluis. in
aqua et inpascuis. finem suum du=
xerunt. et duo fratres castam duxerunt
10uitam sororius uero quinque pro=
creauit filios. unde semper territorivm
remansit quinpartitum fratribus.
et semper posteris et superstitibus.
Merthir Clitauc.⁠^{10 Merthir Clitauc (margin) {merthir clitauc}.}
15 I vdhail^{11 Ivdhail The I is a five-line rubricated initial.} filius morcant rex gleu=
issicg^{12 gleu=issicg (margin, keyed with a signe de renvoi [∴]) {Wenthloc.}.} uerbo filiorum eius fern=
uail et mouric et hereditariorum
consensu iudhail et freudur immo=
lauit deo et sanctis Dubricio teliauo et
20oudoceo et clitauco martiri et berth=
guino episcopo et omnibus episcopis Landauię
totum territorium merthirclitau⁠^{ỽ}⁠c^{13 merthirclitau{ỽ}c A later hand has added a tail to the second foot of the h and has turned the u into a ỽ.}
sicut melius fuit data martiri cli=
tauco. et tribus heremitis Libiau.
25Guruan. Cinuur. primis habita=
toribus et cultoribus illius loci post mar=
tirium Clitauci martiris. et cum sua
tota libertate et omni communione
data incolis et habitaturis incampo
30 et insiluis inaqua et inpascuis. et sine
ullo censu magno uel modico ulli ho=
mini terreno nisi ecclesię landauię
et pastoribus inperpetuo. et quasi insu=
lam positam insalo liberam ab
35omni seruitio et sine herede nisi^{14 (bottom) {priuilegium Berthgwini Episcopi Landauensis}.}

86ra

ad uoluntatem et adutilitatem^{15 (top, above both columns) B e r t h g v i n v s e p i s c o p v s.}
ep⁠iscop⁠i^{16 episcopi The contraction mark above the p is in red.} landauię et canonicorum eiusdem
ecclesię^{17 et canonicorum eiusdem ecclesię (margin) {Nota et canonicorum eiusdem ecclesie}.}. et cum dato refugio aduolu=
ntatem profugi sine termino quan=
5diu permanere uoluerit tutus re=
maneat sub eius asilo. ac si esset
inlandauię patrocinio^{18 ac si esset inlandauię patrocinio (margin) {Nota Acsi esset in landauie patrocinio}.}. Declericis
testes sunt berthguinus episcopus. Dag
an abbas caruani uallis^{19 caruani uallis (margin, keyed with a signe de renvoi [∴]) {anglice Lancarvan}.}. Elgoid
10abbas ilduti. Saturn abbas docun=
ni. Iouan. guorcuiidh. heliguid.
ili. Delaicis. iudhail rex filii eius
fernuail et mouric. iudhail et freu=
dur hereditarii. elfin. mabsu. con=
15uc. gaudbiu. gundon. eudom. gua=
idnerth. Quicunque custodierit.
custodiat illum deus. Qui autem ab
ecclesia Landauię separauerit. ana=
thema sit. a m e n.
20Finis illius^{20 Finis illius (margin) {nota finem illius}.} est Lapis iniguo⁠^{e}un bre=
ith. icecin inihit dirui icurum.
dirmain icecin iralt arhit cecin
diuinid bet imein arciueir nant
trineint diguairet arihit bet in
25elchon arihit diguairet bet ynys
alarun iniguartha dirmain til=
lauc dir cruc. dir cruc arall. dim
ynui. mynugui^{21 mynugui (margin) {Monnwy}.} truio diaper nant
cum. cinreith^{22 nant cum. cinreith (interlinear) id est nant cum.} nant inihit bet mi=
30nid ferdun diariralt minid ferdun.
nihit dir luch ferdun iminid inih=
it bet blain hilin. hilin inihit bet
mingui^{23 mingui (margin) {minwy iterum.}.}. mingui nihit diguairet
bet aper finhaun bist bet iblain. oi
35blain ircecin iniaun iuinid dicir=

86rb

chu irguoun breith arcecin iminid
bet imain ubi incepit.
Ivdhail^{24 Ivdhail (margin) {Iudhael}. The I in the main text is a four-line rubricated initial.} filius edeluirth quidam
potens uir inEugias^{25 inEugias The u has a dot above it.} ueniens comi=
5te sibi uxore dominica die adaudiendum
seruitium diuinum ad sanctum Clitauc
monitus est diabolica suggestione
et stimulo luxurię cum muliere
sue inprato uno super ripam ming
10ui concu^{m}bere^{26 concu{m}bere A later hand has placed a contraction mark over the u.}. et ita quod ineodem con=
cubitu uolens perpetrato peccato se=
parari nullo modo potuit segrega=
ri immo iunctus uxori remansit
inseparabilis. et clamauit uoce ma=
15gna. et dixit sodalibus suis. Ite ad sepulch=
rum martiris clitauci et ponite ex=
mea parte super sanctum altare clitauci
pratum istud mea ui iniuste sibi
ablatum. et mittentes manus uestras
20inuadimonium ueluti data dote.
et simul iunctas. super positis quattuor
euangeliis antepositis. et ita liberam
clamando. et quietam abomni Laica=
li seruitio amodo nisi tantum ora=
25tione cotidiana et missa ame salu=
te clericis ecclesię ut deum prome orent
intentiue ut intercessione martiris
et eorum oratione abhac intolerabili
peccato simul et horribili ligami=
30ne deliberer festine. Et statim facta
elemosina simul et reddita cum pro
missa emendatione uitę suę inan=
tea inieiunio et oratione et elemo=
sina seggregatus est ab infesta con=
35iunctione coram omni populo.

86va

laudes deo et gratias referens de tam
grata deliberatione. et quod prius
fecerat perlegatos suos. hoc idem sa=
nus fecit persemetipsum. missis ma=
5nibus propriis super altare martiris.
et confirmando antepositis sacris
euangeliis et uerbo regum mor=
canhuc et consilio principum sine
aliqua calumpnia liberum sanctis
10dubricio teliauo et oudoceo et mar=
tiri Clitauco. et omnibus episcopis landa=
uię inperpetuo. Filii cinbleidiou^{27 (margin) {nota si potes}.}
immolauerunt lechluit martiri
Clitauco et ecclesię landauię. Finis le
15chou lition. Mingui^{28 Mingui (margin) {mynỽy}.} exuna parte
et infra duos riuulos. Finis Lenn^{29 (margin) {-has bundas}.}
ic infra Myngui. et mingui bet o
ucimer. lech eneuris exalia parte
uersus aquilonalem plagam.^{30 (margin) {e nomine sancti}.}