56r

De primo statu Landauensi ecclesie. Et uita Archiepiscopi Dubricii .xviii^o. ^Kalendas Decembris.⁠⁠⁠^{1 Kalendas Decembris. These words are written in the space on the line below.}
A nno^{2 A nno The A is a three-line rubricated initial.} ab incarnatione domini .c.l.vi.
Lucius^{3 Lucius (margin) {{de Lucio}}.} Britannorum rex ad eleutherium duo decimum apostolice sedis
papam legatos suos scilicet eluanum et meduuinum misit. implorans
5ut iuxta eius ammonitionem christianus fieret. quod ab eo impetrauit. Nam gratias
agens deo suo quod ^{{cum}} illa gens a primo regionis inhabitatore bruto^{4 bruto (margin) {{Nota Brutum fuisse prim[..] habitatorem bri[...] regni}}.} gentilis fu=
erat. tam ardenter ad fidem christi festinabat. consilio seniorum urbis rome pla=
cuit ut⁠^{5 ut This ut may have been struck through by a later scribe.} eosdem legatos baptizari et catholica fide suscepta ordinari. Elua
num inepiscopum. Meduuinum autem in doctorem.^{6 Eluanum inepiscopum. Meduuinum autem in doctorem. (margin) {{fagan et duvi[..] alibi […….]}}.} Et propter eloquentiam et scientiam quam
10in sacris habebant scripturis. predicatores ad lucium in britanniam reuersi
sunt. quorum sancta predicatione Lucius et tocius britannie primates baptismum
susceperunt et secundum iussum beati eleutherii pape ecclesiasticum ordinem constitu=
it episcopos ordinauit. et bene uiuendi normam docuit. Quam christiane religi=
onis fidem sine aliqua praui dogmatis macula sinceram conseruauerunt. usque dum
15peli ^{a}giana heresis^{7 peli {a}giana heresis (margin) {{pelagian[.] heresis}}.} orta est. Ad quam confutandam. sanctus germanus episcopus et lupus
a gallie antistibus ad britannos missi sunt. Sepe tamen ante missis lega=
tis a britannis ad eos implorantibus auxilium contra tam execrabile periculum.
quia praue doctrine hereticorum non adquiescebant. neque tamen confundere uale
bant. Postquam predicti seniores pelagianam heresim extirpauerant Episcopos
20in pluribus locis britannię insulę consecrauerunt. Super omnes autem britan
nos dextralis partis britannie beatum dubricium summum doctorem a rege
et ab omni parrochia electum. archiepiscopum consecrauerunt. hac dignitate ^{ei} a germa=
mano^{8 germa=mano Sic.} et lupo data. constituerunt ei episcopalem sedem concessu mourici^{9 mourici (margin) {{Mouric}}.} regis princi=
pum cleri et populi apud podium^{10 podium (interlinear) {id est pagum}.} lantaf in honore sancti petri apostoli fundatam
25 et cum finibus istis. ariuguni ^{y}a^{11 ariuguni {y}a (interlinear) {id est decliuo}.} usque adriufinion^{12 adriufinion (interlinear) {decliuum}.}. et agungleis usque ad mare.
totum infra taf et elei. cum piscibus et coretibus⁠^{13 coretibus (interlinear) {id est piscariis}.} suis ^{omnibus} et cum omni sua dignitate libere
Ab omni regali et seculari seruicio. nisi tantum oratione cotidiana et ecclesiastico ser=
uitio pro anima illius. et animabus parentum suorum regum et principum britannie et omnium
fidelium defunctorum. et cum isto priuilegio sine consule sine proconsule. sine conuentu
30intus et extra. sine expeditione sine uigilanda regione intus nec extra. et cum libera
communione tocius episcopatus in campo et in siluis. in aqua et inpascuis et cum
tota sua curia in se plenaria libera et integra. ut regia et cum suo refugio. non
adfinitum tempus sed sine termino id est quamdiu uoluerit profugus maneat tutus
sub eius asilo et cum datis corporibus et commendatis regum tocius parrochie landa
35uie in perpetuo. Parrochiam uero quingentas tribus sabarie erting. et anertyc

56v

amochros super ripam gui. usque adinsulam theit^{h}i. Et propter sanctitatem suam et predicati=
onem preclaram beati pastoris et regalem parentelam suam plures ecclesie cum suis dotibus
decimis oblationibus sepulturis. territoriis et libera communione eorum date sunt⁠^{14 sunt This may have been struck through by a later scribe.}
sunt sibi et ecclesie landauie et successoribus suis omnibus a regibus et principibus tocius
5regni dextralis britannie. et cum predicta dignitate. Statutum est enim apostolica
auctoritate istius ecclesie priuilegium ut cum sua dignitate ab omni secularis seruitii
grauamine libera in posterum maneat. et quieta. Quecumque uero concessione pontifi=
cum liberalitate principum. oblatione fidelium uel aliis iustis modis eidem perti=
nebunt ei firma in posterum et integra conseruentur. Quecumque preterea infuturum
10largiente deo iuste atque⁠^{15 atque The que has been partially erased.} canonice poterit adipisci quieta ei semper et illibata
permaneant. Decretum est itaque ut nulli hominum omnino liceat predictam
ecclesiam temere perturbare. aut eius possessiones auferre. uel ablatas retinere. mi=
nuere. uel temerariis uexationibus fatigare. sed omnia ei cum parrochie finibus
conseruentur. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularis ue persona contra hanc temere
15uenire temptauerit. secundo. tercio ue commonita. sinon satisfactione congrua
emendauerit potestatis honorisque sui dignitate careat. reamque se diuino
iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat. et a sacratissimo corpore cor=
pore⁠^{16 cor=pore This may have been struck through by a later scribe.} ac sanguine dei et domini redemptoris nostri iesu christi aliena fiat. atque in ex
tremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem e ^{ę}cclesie ^{{ę} {is}} ita^{17 {is} ita The original i has been extended to become an s and an i has been added before the word.}
20seruantibus fiat pax domini nostri iesu christi quatinus et hic fructum bone actionis perci=
piant et apud dictum iudicem ppremia eterne pacis inueniant.
P ost⁠^{18 P ost The P is a five-line initial in blue.} hec surrexit rex circuiens totum territorium et portans euuangelium
in dorso cum clericis ferentibus cruces in manibus simul et reliquias et aspersa
aqua benedicta simul cum puluere pauimenti ecclesie in omnibus finibus
25territorii perambulauit. per totum data benedictione omnibus conseruaturis elemosinam
cum omni predicta dignitate priuilegii et refugii. maledictione autem incussa
uiolaturis in magno aut in modico ut predictum est.
V idens⁠^{19 V idens The V is a three-line rubricated initial.} autem sanctus dubricius largifluam potentum manum erga sibi
commissam ecclesiam. partitus est discipulos mittens quosdam discipulorum suorum
30 per ecclesias sibi datas et quasdam fundauit ecclesias et episcopos per dextralem britan=
niam coadiutores^{20 coadiutores Sic.} sibi ordinatis parrochiis suis consecrauit. Danielem in episcopum
bangorensi ciuitate. et plures alios abbates et presbiteros cum inferioribus ordi=
nibus. Litutum^{21 Litutum (margin) {{[.]itutum.}}.} in abbatem apud podum⁠^{22 podum (interlinear) {id est pagum }.} uocatum ab eodem lannildut.
L ocus^{23 L ocus The L is a three-line initial in green.} moc^{h}ros super ripam Gui quem priori tempore beatus uir dubricius prius
35inhabitauerat. dono et concessione Mourici regis et principum datus est ecclesie

57r

landauie et pastoribus suis inperpetuo. et ut ille prior locus posteriora semper serua=
ret cum omni suo territorio et omni libertate libere ab omni regali seruitio in perpetuo;
S ciendum^{24 S ciendum The S is a two-line rubricated initial.} est nobis quod pepiau rex filius erb. largitus est mainaur garthpen=
ni usque ad paludem nigram inter siluam et campum et aquam et iaculum constantini re=
5gis soceri sui trans gui amnem deo et dubricio archiepiscopo sedis landauie. et iunapeio
consobrino suo pro anima sua. et pro conscriptione nominis sui in libro uite. cum omni sua
libertate sine ullo censu terreno et principatu paruo et modico nisi deo et sancto du=
bricio seruientibus que ęcclesię landauie inperpetuo. tenuitque pepiau grafium
super manum dubricii sancti. ut domus orationis et penitentie atque episcopalis locus in
10sempiternum fieret episcopis landauie. et intestimonio. relictis ibi tribus discipulis su=
is ecclesiam illam consecrauit. De clericis testes sunt in primo Dubricius. Arguistil.
Ubeluiu. Louaun. Lunapuis. Conuran. Goruan. De laicis uero pepiau rex.
testis. Custehin. Guourir. Dihiruc. Condiuil. Guidgol. Clem. Quicumque
custodierit hanc elemosinam deo datam custodiat illum deus. qui autem non
15seruauerit destruat illum deus;
N otum⁠^{25 N otum The N is a two-line initial in blue.} sit omnibus christianis quod pepiau rex dedit lancernui cum untia
agri deo et dubricio et ecclesie landauie. et omnibus sibi seruituris cum omni sua li=
bertate. sine ullo censu. ulli homini terreno nisi dubricio sancto et sibi succedentibus
in episcopali sede landauie inperpetuo. Finis eius ornant diligat nant
20yreguyc. ornant ireguic cehutinant. direith. tirrud. iniperued. ir=
coit behit pana nir halmelen. ynhiaun. behet. pancuid. inlost.
irinis. Olost irinis hit bronn iralt. Testes sunt. Elgisti. Iunabui.
Cenguarui. Merchuit. De laicis uero pepiau rex. Colbiu. Centiuit.
Seruaturis fiat benedictio. Violaturis autem excommunicatio. Amen.
25 R ex⁠^{26 R ex The R is a two-line rubricated initial.} pepiau humili corde contritus et suorum facinorum
memor suam uitam uertens in melius pro commertio regni celestis. podum
Iunabui cum untia agri dedit dubricio sancto et sibi succedentibus in ecclesiam lan=
dauie cum omni sua libertate sine ullo censu homini terreno nisi sancto dubricio et ecclesie
landauie. Finis autem huius agri est or rit diuchilan. dirguoriet. huchir=
30guduit dirbronn iralt.^{27 o rit diuchilan. dirguoriet. huchir=guduit dirbronn iralt. (bottom) {{o ryt diuch y Lan dir goretgwaryet i hyt hir gydhwyd y dir bron yr [...]}}. The hand of Sir John Prise (d. 1555).} recte trus ircecg. usque dum descendit guar irhen
rit. issit. arifrut. inircoit maur.^{28 usque dum descendit guar irhen rit. issit. arifrut. inircoit maur. (margin) {{vsque d[...] y war yr ryd y s[...] ar y ffr[..] yn y coi[.] mawr.}}. The hand of Sir John Prise (d. 1555).} per siluam recte diguartham campull.
Or campull recte usque gui. De clericis testes sunt. Arguistil. Iunabui
presbiter. Cinguarui cimerred. Iudnou. Elharrir. De laicis ^uero pepiau testis.
Cinnuin. Clot. Arcom. Guobrir. Cintimit. Cinguit. Fiat pax seruantibus
35uiolaturis autem maledictio Amen.

57v

S ciant^{29 S ciant The S is a two-line initial in green.} omnes quod duo filii peipiau Cinuin uidelicet
et guidci dederunt tres untias agri cumbarruc sancto dubricio et omnibus sibi succeden=
tibus in ecclesia landauie in perpetuo cum omni libertate sine ullo censu homini terreno.
nisi sancto dubricio et sue familie et suis sequacibus successoribus et cum omni communione da=
5ta circum circa. in campo et in aquis insilua et inpascuis. Finis huius agri est a ualle
usque ad petram. crita. Testes super hoc pactum de clericis Arguistil. Iunabui Cingua
rrn. Elheiarun. Cunmareia. De laicis uero Guidci. et Cinuin. Colbiu. et arcon.
Qui insacrato isto peccauerit exequentur maledictionem^{30 maledictionem The abbreviation mark above the final e seems superfluous.}
S ciendum^{31 S ciendum The S is a two-line rubricated initial.} est nobis quod dederunt britcon et iliuc lanmocha^{32 lanmocha (margin) {{Moh}}.} pro animabus
10 suis cum omni sua libertate in campo et in silua in pascuis et in aquis
deo et sancto petro apostolo et dubricio archiepiscopo monasterii landauie et omnibus sus ⁱs
successoribus in perpetuo uerbo et consensu mourici regis simul cum dono filiorum
Guoleiduc. caratauc. siliset et cincu. sine principatu et potestate alicuius super eam
nisi episcoporum landauie. Quicumque ab ecclesia landauie. et a pastoribus eius ista separa=
15uerit perpetuo anathemate feriatur. Finis istius pondi^{33 pondi (interlinear) {id est pagi}.} est de fossa ad cas=
tell meyrch. exhinc tendit ad uallem lenbi usque ad uallem cilcirc recte
tendit in longitudinem uallis usque ad baudur. deinde inlongitudinem
uallis eclin usque ad caput silue. deinde medium silue. usque ad caput nan=
pedecon. et inhit dirtnon guin usque ad uallem rufini satatinnu huc dira
20uallem hendreb iouoniu deinde exiit ad rubum saliculum. et destendit in
primam fossam ubi inceptus est finis. podii. Testes sunt de clericis. Num. Simon.
Sciblon. Araun. Blanrit Iudon. Iobiu. Guoren. Cinguan et multi alii
testes qui hic non nominantur. De laicis Britcon et iluic. gloui. biuonui.
Lilli. Cimurget. Coram illis omnibus posuerunt hanc dotem super .iiii^or. euangelia in
25perpetuo sine herede nisi ecclesia landauie. et benedictiones omnes uno ore omnibus
seruaturis hanc elemosinam. Maledicentes autem conmuniter his qui istud po=
dum. cum sua tellure et finibus istis ab ecclesia landauie separauerint donec
ademendationem uenerint. amen.
V idens^{34 V idens The V is a two-line initial in blue.} erb rex guenti et ercic quod caduca esset ambitio huius mundi et po=
30 testas accepit unam tellurem de propria sua hereditate nomine cilhal et dubricio
archiepiscopo archimonasterii landauie et suis successoribus cum deuotione dedit
cum omni sua libertate et comunione incampo et in pascuis insilua et inaquis.
sine ullo herede nisi in uoluntate episcopi landauie et potestate sine ullo censu ulli
homini terreno magno uel modico. Rex predictus misit manum super .iiii^or. euan=
35gelia tenente beato dubricio cum predicta tellure. Finis illius apalude ma=

58r

gno usque ad arganhell. benedicens posteris suis qui seruauerint istam dona=
tionem. qui autem uiolauerint et ab ecclesia landauie separauerint maledicentur
et inignem eternum mittentur. De clericis testes sunt. Archiepiscopus dubricius. Elhearn.
uidner. Guoidocui. Guernabui. De laicis uero rex erb. pepiau. Guitauan.
5Mabon. Condiuill.
C onfirmans^{35 C onfirmans The C is a two-line rubricated initial.} scripturam dicentem date et dabitur uobis. Rex pepiauc filius
erb dedit pro salute anime sue et pro ^remuneratio^ne⁠^{36 re muneratione It is not certain whether the insertions were made by the main hand or by the corrector.} futuri premii .iiii^or. untias^{37 untias (margin) {vncia[.]}.}
agri conloc super ^{ripam} gui infra insulam ebredil. usque cumbarruc ynis starat dour
sine ullo censu homini terreno nisi archimonasterio landauie et archi=
10episcopo dubricio et suis sucessoribus inperpetuo. De clericis testes sunt dubricius
archiepiscopus. Argustil. Welbiu. Iouan. Iunapius. connuran. guruan De lai=
cis uero pepiau et filius eius cinist ^us{u}t^{38 cinist us{u}t This word has undergone at least two stages of correction. It was probably written initially as cinist-, but the scribe seems to have immediately realised the mistake and corrected it, by altering the is to a u and the t to an s,and then by adding another t at the end of the word before continuing the line. A subsequent scribe (possibly the corrector) seems not fully to have understand the correction, and decided to expunct the original second i (now the first minim of the u) and add a u in its place. However, this further correction was realised to be superfluous, and the additional u was consequently erased.}. et Guidci et heredes conloc. congual et multi
alii de melioribus tocius regni. Qui indono sacrilegium fecerint execrentur.
R egnante^{39 R egnante The R is a two-line initial in green.} merchguino filio gliuis
15 immolauit guorduc filiam suam du ^olom uirginem archiepiscopo dubricio
landauensis ecclesię quam consecrauit monialem. datis sibi .iiii^or. modiis agri insempiter=
na consecratione sine ullo censu homini terreno nisi deo et archiepiscopo landauie et cum
omni dignitate sua et libertate x et communione tota regionis guhiri incam
po et siluis in aqua et pascuis. Testante archiepiscopo dubricio et presente cum
20clericis suis. Vbeluiuo. Merchguino. Cuelino. De laicis uero. Merguinus rex ma
tauc. Garu. Luuaet. et alii innumerabiles testes sunt facta maledictione ab
omni aore et excomunicatione omnibus his quicumque illam terram ab ecclesia landauie
et a pastoribus illius ab illo infuturo separauerit. amen. Data benedictione serua=^turis⁠^{40 serua=turis The last part of this word is written in the space in the line below.}
N oe^{41 N oe The N is a two-line rubricated initial.} filius arthur^{42 N oe filius arthur (margin) {{Noe filius Arth[..] dribo}}.} implens apostolici
25 mandatum dicentis. Date et dabitur uobis. et alibi dicitur. Manus porri=
gens non erit indigens. dedit pro commertio regni celestis in primo tempore terram pe=
nalum ⁿ⁠^{43 pe=nalum n The final minim of the original m has been erased.} cum suo territorio sine ullo censu homini terreno nisi deo et archiepiscopo dubri=
cio et landauie in honore sancti petri fundate et omnibus sibi succedentibus et lan=
maur super ripam tyui cum duobus territoriis suis ubi conuersatus est. Teliauus
30alumpnus sancti dubricii et discipulus et territorium aquilentium super tam fluminis mit=
tens noe manum super .iiii^or. euangelia commendans inmanu archiepiscopi du=
bricii hanc elemosinam inperpetuo cum omni refugio suo. et cum omni libertate
sua. in campo et in siluis. in aqua et in xpascuis. sub perpetuo anathe
mate quicumque ab illa die et deinceps separaret ab ecclesia landauie terras
35predictas et cum sua dignitate. Amen . De laicis. Noe solus testis est cum innu=

58v

merabili copia hominum. De clericis autem archiepiscopus dubricius. Arguistil. Vbe=^{44 In the top margin is a note in a later hand which has been almost entirely cropped off. It was probably a repetition of part of Old Welsh bounds given in the main text below. It seems to have begun with the word yn.}
lui. Iohann. Iunabui. Conbran. Goruan. Guernabui. Fiat pax in diebus suis
et habundantia rerum firmaturis donum. Et filii eorum orphani. et uxores eorum
uidue uiolaturis istud. deo commendatum Amen . Finis territorii ecclesie aquilensium
5Maliduc. guern iduon intaf. transminid inhiaun. ipennant. eilon. nant
eilon nihit dice^hir. Ocheir iuinid dinant bach latron iuinid. intraus. di=
gir chublain nant duguern iduon. ubi incepit. Finis territorii lanteliau
maur^{45 Finis territorii lanteliau maur (margin) {{Limites [.]andeilo [.]awr./}}.} yfin auon. ida ipeneglas pull artyui. arpenn. arall nirhitir
melin. Ort^hirmelin hit yn euirdil. Euirdil nihit bet indugleis. Odugleis.
10hit icimer. ycimer inniaunt bet nan liut Onant luit
hi cecin meryrc. O cecin meircht nihit bet icruc petill bechan. Odina
hit irhebauc mein. Orhebauc mein indugleis bisgueliauc Odugleis bis=
gueliauc bet nant ireilin Or nant ireilin bet ichruc cust. Orcruc cust
icruc corcam. Odina bet imblain ischeuiauc. ischeuiauc nihit bet ar
15uentium inaunir enalt. Odina icil iradar. ilicat tauern iniaun ilustill
deui nihit bet igueit tin euur. Orgueit tin euur dirguaret bet inletu=
er cell artyui. Incipit vita sancti Dubritii Archiepiscopi urbis legionum .xviii. ^{kalendas decembris} ⁠^{46 kalendas decembris These words are written in the right-hand margin adjacent to the line below.}
Q vidam⁠^{47 Q vidam The Q is a two-line initial in blue.} rex ercychi regionis pepiau nomine clauorauc uocitatus
britannice. latine uero spumosus. qui super inimicos suos iuit in expedi=
20tione. et inde rediens precepit filie sue eurdil ut ablueret sibi caput. quod cum
conaretur percepit ex ipsius grauitate fuisse pregnantem. Vnde rex iratus ius=
sit illam includi in utre quodam et precipitari influuium^{48 influuium The final m is obscured by a black mark, probably accidentally.}. ut quocumque
sors uoluisset deferetur. Quod econtrario euenit. nam quociens ponebatur influ=
mine. tociens administrante deo inpellebatur ad ripam. Inde pater indignans
25q uam ^uod⁠^{49 q uam uod The abbreviation for quam has been converted into the abbreviation for quod. illam} non potuit submergere fluctibus destinauit igne comburi. Preparatur itaque
rogus inquem filia uiua intruditur. Mane autem facto missis legatis a
patre scitum si quid ossuum nate residuum foret.^{50 foret. After this word the main scribe (scribe D) left the remainder of this line, as well as the following two lines, blank. Another scribe later supplied the missing text, but due to lack of space was forced to write three lines of text in space ruled for two and to extend the text into the left-hand margin. The other scribe may be identical with scribe C, who last appeared as the main scribe of the first part of the Life of St Teilo (ff. 52r–53r).} inuenerunt eam incolumen
filiumque quem in medio pire pepererat iuxta saxum quod ibidem intestimonium natiuitatis
pueri positum est. ingremio tenentem uestibus illius atque capillis ab omni com
30pustione illesis. Locus autem auulgo matle appellatus est eo quod in eo natus fuisset
beatus homo.^{51 homo. The main scribe resumed writing at this word (see previous note).} hoc audito apatre. iussit adduci filiam cum filio. Et postquam ad eum
peruenerunt m ^paterno affectu ut solet fieri amplexatus est. et eum de=
osculans ex instabilitate infa^{n}ciem. faciem suam palpabat et os nec sine di=
uino nutu. Nam excontactu manuum infantis ab incurabili morbo
35quo laborabat curatus est. Spumam enim ab ore incessanter emittebat
quam duo clientes sine alicuius hore interuallo uix extergere potuerant manu=

59r

tergiis. Qui postquam se curatum tactu infantis cognouit gauisus est nimi=
um ut aliquis positus in naufragio cum perue^{ne}rit ad portum et qui inprimo ut leo
rugiens. postea uersus est in agnum. et super omnes natos et nepotes cepit diligere
infantem. et de loco illo matle scilicet. mat. bonum le. locus. inde matle. hoc
5 est bonus locus. Fecit illum hereditarium cum tota insula sumpto sibi nomine. A matre
eurdil id est mis erbdil. que x ab aliis uocatur maismail lochou. Et ab
illa hora creuit inetate. et in tempore scientie missus ad studium litterarum hi=
laris cum magna deuotione. Et quamuis puer etate. uir maturus statim
cum magna prudentia et scientie eloquentia et postquam uir effectus est
10corpore scientia et etate creuit illius fama. cum utrius^{que}⁠^{52 utrius{que} (margin) {{utri[...]}}. The latter marginal addition may have been made by the contemporary corrector.} legis noui et ueteris
peritia pertota britanniam. ita quod ex omni parte tocius britannie scolares
ueniebant non tantum rudes. sed etiam uiri sapientes et doctores ad eum studendi
causa confluebant. In primis sanctus Teliauus. Sanson discipulus suus. Vbeliuus
Merchiguinus. Elguoredus. Gunuinus. Congual. Artbodv. Congur. Ar=
15guistil. Iunabiu. Conbran. Goruan. Guernabiu. Iouan. Elheharn. Iud=
nou. Curdocui. Aidan. Cinuarch. Et cum his mille clericos per vii. an=
nos continuo in podo^{53 podo (interlinear) {id est pago}.} hentlan super ripam Gvy. in studio litterarum diui=
ne sapientie et humane rete ⁱnuit. exemplum eis prebens in semet ipso
religiose uite ^{ę} et caritatis perfecte ^{ę}. Et per aliud spacium in natiuitatis sue
20solio id est miserbdil eligens locum unum in angulo illius insule oportunum
siluis et piscibus super ripam Gui cum suis innumerabilibus discipulis mansit
per plures annos regendo studium. nomen loco inponens moch ros Moc ^{{h}}⁠^{54 Moc {h} The h has been written over the top of the original c.} 
id est porci. ros hoc est locus. Moc^{h}ros britannico sermone locus porcorum
interpretatur. Merito locus porcorum quia precedenti nocte apparuit ei
25angelus per sompnum dicens ei. Locum proposuisti et elegisti. in crastino uade et cir=
cuas ^{e} per totum et ubicumque inueneris suem albi coloris cubantem cum suis por
cellis. ibi funda et conde in nomine sancte trinitatis habitaculum simul et oratorium.
Homo dei ^{Dubritius} excitatus a sompno memor angelici precepti ut solito statim
locum cum suis discipulis circuiuit. et ut uox angelica ei promiserat sus albi
30coloris cum suis porcellis de loco eodem ante illos prosiluit. et ibi profecto oraculum
simul et habitaculum fundauit. et circumscripsit et ibi per plures annos regulariter
uixit. predicans et docens clerum et populum radiante eius doctrina per totam brit=
tanniam ^{{ut li[.....]}}⁠^{55 {ut li[.....]} Added in the margin, probably by the corrector, with a pair of insertion marks showing where it should be inserted into the text.} super candelabrum. sine aliqua praui dogmatis macula sinceram fidem⁠^{56 (margin) {atque e[...] re}. It is not clear what this refers to. tota gens brittanica conseruauit.}⁠^{57 tota gens brittanica conseruauit. These words are written in the space at the end of the line below.}
C vm⁠^{58 C vm The C is a three-line rubricated initial.} beatus
35 uir clareret in doctrina largita sibi nobilitate parentela simul

59v

et ^{potenti} facundia creuit inpatria eius uirtus. c^{re}uit populo paradisi^{59 paradisi There is possibly an erasure of about one letter after this word.} introitus cum labor
crescebat incorpore. plus gaudebat pro tanto onere expectans retributio=
nem in atrio celestis patrie. Sanabantur egroti eius manus in positione. curabantur
a multiplici egrotacione et ut quiddam de multis enarrem. Vir beate memorie
5dubricius uisitauit locum beati iltuti tempore quadragesimali. ut que emendanda
corrigeret seruanda consolidaret. Ibidem enim multi conuersabantur sanctissimi uiri.
multi quodam liuore decepti. inter quos frater samson morabatur filius amon qui meruit
ab eodem predicto patre ^{die} sue ordinationis apud sedem episcopalem diaconatus primo. presbi=
teratus secundo pontificatus tercio. ut alba columba in capite suo descenderet que
10uisa fuit a beato archiepiscopo et ab abbate iltu^{t} do. ordinationis sue spacio.
Domus beati iltuti diuisa inter fratres. diuiseque res ecclesiastice prout unicuique
opus erat diuisaque ministeria fratribus. obedientia quidem cellarii concessa est a
prelatoribus suis beato samsoni. qui die ac nocte ad sufficientiam seruiebat cle=
ro. ueruntamen placebat communi populo. Quadam die cum omnia pocula ero=
15gauerat hospitibus euacuatis cellarii uasis omnibus et ob tantam leticiam
^{[.]duentus} domini dubricii. et familie sue propalatum est cuidam per inuidiam samsonem cellerari=
um funditus consumpsisse potus. nam ipse idem ante positus ^{fuerat} in eadem obedi=
entia et ablata sibi inuidebat fratri samsoni prosua manu largiflua. Audita
samson congregationis murmuratione. uenit ad sanctum dubricium. erubescens
20pro tanto murmure denuntians ^{omnia} ordine dicens. O pater sancte. o flos patrie
mihi succurre. Audita prece sanctus dubricius precatus est deum ut de angustia quam samson
patiebatur eum liberaret et instigatus paterno pectore. intrauit cellarium comite
samsone et ut dicitur. Mirabilis deus in sanctis suis. Mirum relatu eleuata manu
beatus presul cum imposita benedictione statim ex integro super habundant
25uasa ueluti eadem hora fuissent liquoribus ex solito repleta et euacuato
liuore inuidie sunt redintegrata. et que tributa sunt largiendo. redacta
sunt remu^nerando.
C onfugientibus⁠^{60 C onfugientibus The C is a two-line initial in green.} populis ex solito ad beatum uirum dubricium et recuperan^{tibus}
sanitatem animarum et corporum aduenit quidam potens uir regali prosapia
30procreatus. Guidguetiuai orans et flexis genibus ut filiam suam Arganhell nomine
captam ademonio liberaret que intantum uexabatur quod uix funibus cum ligatis
manibus poterat retineri quin mergeretur flumine. quin comburetur igne quin consumeret
omnia sibi adherentia dente. O quam clarum deo seruire qui cuncta tenet in suo
moderamine et refrenat ad suum uelle. Audita prece prius patris orauit addominum
35 et effusis lacrimis procidens interram deprecatus est deum ut intercessione beati petri apostolorum

60r

principis omniumque sanctorum succurreret languenti. Que in proximo presentia
patris sui et parentum suorum ruptis funibus sine macula euacuato maligno spiritu
cum recuperata sanitate et plenaria scientia recepit exintegro pristinam sanitatem
et in omnibus melioratam que statim recognouit suam fragilitatem inflata sancto spiritu
5postposuit seculum et seruata pudore uirginitatis permanens sub refugio sancti
uiri uitam duxit in melius et finiuit.^{61 (margin) {{[...]c}}.}
V idens⁠^{62 V idens The V is a two-line rubricated initial.} beatus uir uitam suam non sufficientem sibi ipsi et populo infirmi
tatibus quibusdam et senio fatigatus laboriosum opus episcopi dereliquit et heremita=
lem uitam cum pluribus sanctis uiris et discipulis suis labore manuum suarum ui=
10uentibus ininsula enli^{63 enli (margin) {{Nota de i[...] Enlli acc[...]}}.} multis annis solitarie uixit. et uitam gloriose finiuit
que more britannico uocatur et antiquitus et inprouerbio roma brittannice
propter longinquitatem et periculosum transitum maris in extremitate regni sita et
propter sanctitatem loci et honestatem cum xx.m. sanctorum inibi iaceant corpora tam
confessorum quam martirum. Ixxxxxxxxxx ^{{{lla quidem insula}}}⁠^{64 Ixxxxxxxxxx {{lla quidem insula}} Apart from the first letter, this has been written by a different scribe over an erasure.} cum sit circundata undique mari et
15eminenti promontorio orientali plaga. occidentali uero plana et fertili gle=
ba humida fonte dulcifluo et partim maritima et delfinis copiosa que
omni caret serpente et omni rana. et inqua nullus fratrum in ea conuersantium iunior
quidem morte preoccupatur cum superest et hac presenti uita.
E t⁠^{65 E t The E is a two-line rubricated initial.} quoniam uenerabantur digne corporaliter et habebant patrem eundem superstitem
20 et apud deum interpellantem intercessorem. et apud omnes sanctos illius insule et
tocius patrie defensorem. Pauca miracula quidem de multis scripto commen=
data sunt. Quippe cum fuerint aut ignibus hostium exusta. aut exilio ciuium
classe longius deportata. Quod uero postmodum inuestigatum ^est et adquisitum mo=
nimentis seniorum et antiquissimis scriptis litterarum quo loco sepultus est infra sepul
25turam sanctorum uirorum enli quoue sit. inde postea translatus et a quo et qualiter quorumque
principum tempore. apostolicique imperatoris. archiepiscopi. inde ad landauiam aduectus
scripto memorie commendauimus.
T empore⁠^{66 T empore The T is a three-line rubricated initial.} calixti pape. ^et henrici romanorum imperatoris. Radulfi cantu=
ariensis archiepiscopi. Henrici anglorum regis. Dauid bangorensis episcopi. Vrba=
30ni landauensis episcopi.
S excentesimo^{67 S excentesimo The S is a two-line initial in green.} duodecimo anno incarnationis dominice sanctus dubricius^{68 (margin) {{Nota obi[...] sancti [.....]cii}}. The hand of Sir John Prise (d. 1555). A wavy line drawn down the right margin to the left of this note inidicates that the note applies to the whole section.}
landauensis ecclesie episcopus Octaux ^o decimo kalendas decembris mi=
grauit ad dominum. Millesimo uero centesimo uigesimo. bisextili anno. no=
nis mai^i. et in vi. feria translatus est ab insula. enli et aburbano eiusdem ecclesie
35episcopo uerbo et concessu^{{uel precepto}}. Radulfi cantuariensis archiepiscopi et metropolitani^{69 (bottom) {{Tempore non videtur vite supputari: quoniam Dubricius tempore Arthuri fuerit. ante Anglorum aliquem Regem henricum nomine./}} {{{Ad hoc de translacionem enis./}}}. The first hand is that of Sir John Prise (d. 1555).}

60v

et assensu dauid bangorensis ecclesie pontificis et inpresentia simul Grifudi
regis guinedotie et tocius populi et cleri collaudatione^{{uel assensu}} decimo ^{a} kalendas iu=
nii mensis die dominica receptus est insuam ecclesiam landauiam cum processione facta preuia
sancta cruce cum reliquiarum copia et incuius aduentu fit pluuia copiosa multum
5populo necessaria. Nam non pluerat octo septimanas et adeo amplius antea
per totam parrochiam. gulatmorganensem nec stillauerat gutta. Quarta etiam
nonis eiusdem mensis et in iiii. feria . idem predictus episcopus uir bone memorie post laborem
et pretanto sibi et ecclesie sue gaudio adepto pro tanto patrono facto ieiunio et oratione
finita aduocauit canonicos suos fratrem scilicet esni decanum eiusdem ecclesie et uirum
10castimonie et summe prudentie capellanumque suum ysaac nomine uirum magne
astucie et ualentie et appositis solo sacris reliquiis beati dubricii. et locatis
ad unum preparentur pro tanto itinere et separato puluere aqua lauarentur pro tanto
itinere. et missis propriis suis manibus ad reuerentiam tanti thesauri et tocius
patrie intria baccinia ante altare petri apostoli et sanctorum confessorum Dubricii Teliaui
15Odocei. statim intinctis sacris reliquiis ebulliuit aqua undique miromodo ac
ueluti immisso grandicalido et rubeo lapide. Non tantum pro ebullicione
multimoda pertotum baccinium mirabantur stupefacti. uerum et tantam aquam nimi=
um calefactam sentiebant. Nec parua hora aut spacio momenti sed tam etiam
diu alternatim mouebantur ab illis comuniter inaqua quam diu usque ad finem ab=
20lutionis crescebat calor in aqua. non tantum uisu et tactu sentiebant mira=
culum. immo auditu audientes caloris et humidi ^{{{[...]cois}}}⁠^{70 {[...]cois} This note is written in the left margin, and an insertion mark indicates where it should be inserted in the main text. The first part of the note has been cropped, and the remainder is difficult to read.} sonitum et tumultum : ^{;}⁠^{71 tumultum : {;} Another hand has extended the lower punctus downwards into the line below.} his uisis
et auditis et tactis. ut est Mirabilis deus insanctis suis Accepit episcopus unum os de bra=
chio et prenimio gaudio remisit inaquam. et missum ad fundum aque. mouit se
in fundo. nullo se mouente nisi diuino tutamine perunam horam. Quod cum
25uidisset solus. in primis aduocauit decanum sibi adherentem ut uideret ossis et
aque motionem. simul et capellanum. et referunt grates deo ut in ore duorum aut
trium ^{{{[.]estium}}} stet omne testimonium protanto miraculo. quibus uisis ad laudem et exaltacionem
ecclesie dei posite ^{ę} sunt reliquie ^{ę} sancti dubricii intumbam ad hoc aptam et in antiquo mo
nasterio ante sancte marie altare uersus aquilonarem partem ^{plagam}. Et predictus antistes uir
30bone memorie uidens loci paruitatem in longitudinem xx.viii. pedum. in
latitudinem xii. altitudine .xx. et cum duabus aliis exutraque parte ad modum
parue quantitatis et altitudinis et cum porticu .xv. pedum longitudinis et la=
titudinis rotunde molis. consilio radulfi cantuariensis ecclesie archiepiscopi
et tocius cleri et populi eiusdem cepit monasterium maius construi inhonore petri apostoli.
35 et sanctorum confessorum dubricii. Teliaui. Odocei Millesimo centesimo uige=

61r

simo anno .xviii ^o. kalendas mai^{i} mensis inquarta feria ^{{{passionis}}}. acceptis sibi ęcclesie suę
litteris domini archiepiscopi cum data benedictione et xdonatione omnibus auxiliantibus
ad inceptum opus. valete;⁠^{72 (margin) {{Finis}}.}